Nederland vs Duitsland: rivaliteit door de jaren heen
Het EK voetbal is inmiddels alweer een tijdje onderweg en zowel Nederland als Duitsland hebben de achtste finales weten te bereiken. Bovendien zitten de beide landen aan dezelfde kant van het speelschema dus mochten ze de smaak te pakken hebben, zouden ze elkaar zomaar eens tegen kunnen komen in de halve finale. Maar wat maakt die wedstrijd toch altijd weer zo bijzonder?
De geschiedenis
In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw waren de verhoudingen tussen Nederland en Duitsland op voetballend gebied allesbehalve goed. Door de WK-finale van 1974 is er met name vanuit het Nederlandse kamp veel haat en jaloezie ontstaan. De rivaliteit werd er door de jaren heen niet beter op en dat bleek ook toen Bayern München, het Ajax van Johan Cruijff bij diens afscheidswedstrijd in 1978 met maar liefst 8-0 vernederde. Het EK van 1988 werd voor veel Nederlanders dan ook een toernooi om nooit te vergeten. Nederland won het kampioenschap en versloeg de Duitsers in de halve finale met 2-1. Men kon merken dat de emoties nog hoog zaten en dat werd duidelijk zichtbaar met de krantekop van de Telegraaf ‘eindelijk wraak’. Wie had gedacht dat de rivaliteit hierna zou afnemen had het mis. In de achtste finale van het WK in 1990 escaleerde het volledig. Het beladen duel liep uit op een flinke vechtpartij waarbij de Nederlandse vedette Frank Rijkaard de Duitse aanvaller Rudi Völler bespuugde. Beide heren kregen de rode prent en de wedstrijd eindigde uiteindelijk in een 2-1 overwinning voor de Duitsers. Pas zes jaar later besloten de twee spelers om op hilarische wijze de strijdbijl te begraven door gezamenlijk mee te werken aan een reclamespotje voor boter. De boter moest zo goed smaken dat het 's werelds grootste rivalen bij elkaar moest brengen en dat gebeurde. In het spotje is te zien dat de heren gezamenlijk aan een tafeltje ontbijten en elkaar de boter doorgeven.
Ondanks het feit dat bij elke confrontatie tussen Nederland en Duitsland de verhalen over 1974, 1988 en 1990 worden opgehaald, is de rivaliteit tussen Nederland en Duitsland ten opzichte van vroeger flink afgezwakt. De haat en nijd heeft in het nieuwe millennium plaatsgemaakt voor bewondering en wederzijds respect. Ook het imago van ‘Die Mannschaft’ verandert. Waar Duitsland tegenwoordig creatief en aanvallend voetbal laat zien, stond het team altijd bekend om haar fysieke spel en de mentaliteit om koste wat het kost te winnen. Deze mentaliteit heeft er mede voor gezorgd dat veel voetbalsupporters denken dat Duitsland altijd in de laatste minuut scoort. Het scoren van een doelpunt in de laatste minuut wordt door veel mensen ‘scoren op zijn Duits’ genoemd, maar is dit wel terecht? Uit onderzoek blijkt namelijk dat Duitsland zelfs minder dan gemiddeld scoort in de laatste minuten. En om het verhaal nog sterker te maken: je zou het bijna niet verwachten, maar zelfs Oranje scoort vaker ‘op zijn Duits’.
Gezonde rivaliteit
Het tijdperk van de hevige rivaliteit en de (spuug)incidenten hebben we achter ons gelaten, maar toch bestaat er nog wel degelijk een bepaalde wrijving tussen de beide landen als het gaat om voetbal. Zo werden er door de Duitse krant BILD en de Nederlandse Telegraaf onderling speldenprikjes uitgedeeld na de uitschakeling van Duitsland op het WK van 2010. De Duitse krant schreef dat de Duitsers maar voor Nederland moesten gaan juichen, omdat veel van de Oranje-spelers onder contract stonden bij Duitse clubs. Dit werd door diverse Nederlandse kranten als minachtend opgevat en ze kaatsten de bal terug met de kop ‘bij gebrek aan eigen talent’. In een Duitse documentaire wordt de uitschakeling van het Nederlandse elftal geïllustreerd door het tonen van een verkeerde afslag op de snelweg en ook op de Nederlandse televisie worden er plaagstootjes uitgedeeld in de vorm van creatieve reclames. Een klassieker op de Nederlandse buis blijft een reclame van het energiebedrijf Nuon, die op creatieve wijze het zogenoemde ‘juichshirt’ laat zien. In de reclame komen een Nederlandse en een Duitse supporter elkaar tegen voor de wedstrijd en de Nederlander gooit per ongeluk een zak met frietjes over het shirt van de Duitse man. Om het goed te maken biedt hij zijn eigen shirt aan wat op dat moment nog zwart is en goed bij de andere supporters van Duitsland past. Vervolgens staat de Duitse man met zijn medesupporters te juichen op de tribune en terwijl dit gebeurt, verandert zijn shirt door de energie van zwart naar oranje. De Duitse man is zich eerst van geen kwaad bewust en wordt vreemd aangekeken door zijn medesupporters. Pas dan beseft hij dat zijn shirt is veranderd, waarop de Nederlandse supporters juichend in beeld verschijnen.
Ook de Lidl speelt in op de gezonde rivaliteit tussen beide landen. In de nieuwe commercial lopen twee buren gezamenlijk naar de Lidl voor het door de winkel ontworpen ‘fluoranje’ outfit. Terwijl ze de winkel uitlopen treffen ze supporters van Duitsland, die pijn in de ogen krijgen van de felle outfit. Klagend roepen de supporters in het Duits dat het shirt ‘zu hell ist’ waarop de Nederlander tegen zijn buurman zegt dat het zeker een hel voor de Duitsers wordt en de buurman reageert daarop met een toepasselijke ‘hell yeah’. Naast deze en nog vele andere reclames zijn er over en weer veel liedjes, foto’s en filmpjes bedacht om elkaar voor een Europees toernooi op ludieke wijze uit te dagen.
Door de jaren heen hebben Nederland en Duitsland veel bewondering voor elkaar gekregen, maar de rivaliteit tussen de beide landen zal nooit verdwijnen. Stiekem vinden we dat niet erg, want van de spanning die het met zich meebrengt kunnen wij als Nederlanders en Duitsers enorm genieten. Vanuit het Rijnland Instituut wensen wij zowel ‘die Mannschaft’ als ‘Oranje’ een voorspoedig toernooi met als resultaat een spannende halve finale tussen de beide buurlanden en vooral een beter begrip.
