Grensregio kansloos? Echt niet!
Gebaseerd op de uitkomsten van het Atlas voor gemeenten 2019 heeft het Rijnland Instituut eigen onderzoek laten uitvoeren naar de perceptie van de grensregio. De Atlas voor gemeenten zag weinig toekomstperspectief voor de streek, studente Hilka Schäfer logenstraft die bevindingen in haar bachelorscriptie. ‘Als de grensregio erin slaagt hun arbeidsmarkten te integreren kan het aantal banen met 240.000 toenemen. Dat is echt geen kansloze missie.’
Het rapport Atlas voor gemeenten is een jaarlijkse publicatie waarin elk jaar een ander economisch, sociaal of cultureel onderwerp wordt onderzocht. De uitgave van 2019 had als thema “Groei en krimp” en net zoals in voorgaande jaren belandde Emmen in de ranking onderaan. Volgens de analyses van de onderzoekers zou de werkgelegenheid in de gemeente op een zeer laag niveau liggen en zijn vergrijzing en ontgroening de bepalende onderwerpen. Ook over de grens in Duitsland zouden weinig kansen liggen. ‘Een duidelijk oordeel waarop verschillende organisaties in Emmen vol verbazing op hebben gereageerd’, aldus Schäfer. De ondernemersvereniging Ondernemend Emmen herkent zich totaal niet in het geschetste beeld. En ook de gemeente Emmen ziet geen grote uitstroom van werknemers en bedrijven optreden. Reden voor Schäfer het vestigingsklimaat in de regio Zuidoost-Drenthe en Landkreis Emsland nader onder de loep te nemen.
In interviews zijn Duitse en Nederlandse ondernemers, grensoverschrijdend opererende instellingen en overheidsinstanties uit de grensregio ondervraagd: Welke factoren zijn hier in de regio het meest van toepassing? Wat is de kwaliteit daarvan? Hoe wordt dit gecommuniceerd? In het kort: wat vindt u van de regio en wat ontbreekt nog?
Uitkomst 1: De kwaliteit van het vestigingsklimaat is goed
Vanuit de respondenten wordt de algemene kwaliteit van het regionale vestigingsklimaat doorgaans als goed beschouwd. Het overgrote deel van de respondenten is in de beeldvorming positief over de kwaliteit van de harde factoren, bijvoorbeeld over de infrastructuur: “De bereikbaarheid (is) op een behoorlijk niveau” en “Kwaliteit van de infrastructuur en dergelijke is prima” zijn uitingen van de respondenten hierover. Ook de demografische verandering wordt door de respondenten niet als groot probleem ervaren. Zo is bijvoorbeeld uit Emmen te horen: “De afgelopen jaren krimpen we relatief weinig. Dat gaat over 100- 150 inwoners op jaarbasis, dat zou de komende jaren nog wel iets meer kunnen gaan worden, maar aan de andere kant merken we dat er toch wel een zekere aantrekkende werking is, waardoor er ook meer mensen van buiten komen.”
Een onderwerp dat wel kritisch wordt bekeken, is het dreigend tekort aan gekwalificeerd personeel: Volgens het IHK-onderzoek (2018) is het gebrek aan gekwalificeerd personeel voor tweederde van de ondernemers het grootste ondernemersrisico van de volgende jaren.
Uitkomst 2: Samenwerken met het buurland? Ja, graag! Maar hoe?
De respondenten hebben vooral interesse in de samenwerking over de grens: “In de praktijk hebben we ongeveer dezelfde uitdagingen. En daar kun je nog wel mooi op samenwerken.” Ontbrekende cultuurkennis en ontbrekende informatiepunten en contactpersonen worden echter als beperking ervaren in de intentie om over de grens actief te zijn: „Also es fehlt da so eine Person, oder Institution, die das federführend in die Hand nimmt.”
De onderzoekers van de Atlas van grensoverschrijdende kansen in Zuidoost-Drenthe/ Emsland gaan ervan uit dat het aantal banen in deze regio met 240.000 zou toenemen, als de twee regio’s erin slagen hun arbeidsmarkten te integreren.
Uitkomst 3: Communicatie mag beter
De respondenten geven aan niet tevreden te zijn met het imago van de regio. In hun beleving is de regio namelijk zeer aantrekkelijk om te wonen: “Cultuurmogelijkheden, goede voorzieningen, ziekenhuis in de buurt. Schone lucht, dus.. plezierig wonen. Wat wil je nog meer?” De positieve kenmerken zouden sterker naar voren moeten komen in de communicatie-uitingen van overheidsinstellingen: “In elk geval ook een stukje trots en zelfbewustzijn. Het is goed wonen, goed werken hier, goed leven”, aldus een respondent.
Over de auteur:
Hilka Schäfer, 36 jaar, native Duits, grensoverschrijdend opererende ondernemer uit Emmen.
Vragen? Neemt u gerust contact op via schaefer.hilka@gmail.com.
